Bugünkü dünya haritasını elinize alırsanız tuhaf bir uyum görürsünüz sanki her kıtayı kesip çıkarıp birbirine yapıştırsanız, bir yapbozun parçaları gibi birleşeceklerdir. Aslında bu bir gerçeğin ifadesidir. Bu yazı 225 milyon yıl önce bölünen anakıta Pangea’nın anısına adanmıştır :)
Görsel: Pangea – Mosstar| Creative Commons ile kullanılarak yeniden tasarlanmıştır.
Pangea kıtasının gerçekliğini destekleyen en önemli deliller fosillerdir kuşkusuz. Kopan kıtaların birbirlerine bakan yüzlerinde benzer fosiller ve yer tabakaları saptanmıştır. Önce şu kısa videoyu izleyelim. Konunun içeriği hemen şekillensin. Altında da animasyonu bir gif resim dosyası ile görünebilir.
Görsel: http://oceanlink.island.net/SOLE/tectonics/tectonics_anim.html
Pangea Teorisinin Tarihi
Vikipedi ansiklopedisinden özet alırsak Alfred Lothar Wegener, kıtaların magma tabakası üzerinde su üstündeki buzullar gibi kaydığını ve kıta hareketlerini ilk kez 1915 yılında The Origin of Continents and Oceans (Die Entstehung der Kontinente und Ozeane) adlı kitabında savunuyor. Ve tüm kıtalar tüm ülkeler tüm dünya anlamında Pangea ismini veriyor. Aşağıya İngilizce metni de ekliyorum.
Alfred Lothar Wegener
Alman meteorolog ve yerbilimci (1 Kasım 1880 – 2 Kasım 1930).
Gökbilim, meteoroloji ve yerbilim alanlarında çalışmıştır. “Kıta kayması kuramı”nı ortaya koymuştur. Başlangıçta tüm kıtaların “Pangea” adında tek bir kıta lduğunu, sonradan parçalanıp dağılarak zamanla günümüzdeki yerlerine ulaştığını ileri sürmüştür. Kuzey Kutbu’nun araştırılmasında katkıları olmuştur.In 1915, in The Origin of Continents and Oceans (Die Entstehung der Kontinente und Ozeane), Wegener published the theory that there had once been a giant continent, he named “Pangaea” (meaning “All-Lands” or “All-Earth”) and drew together evidence from various fields. Expanded editions during the 1920s presented the accumulating evidence. The last edition, just before his untimely death, revealed the significant observation that shallower oceans were geologically younger.
Öğretmenler için Pangea Çalışma Kağıtları
http://www.williamsclass.com/SixthScienceWork/PangeaProject.htm
Sitesine girin ve Word formatında belgeleri indirin. Öğrencileriniz her bir kıtayı kesip boyayabilir ve birleştirebilir.
Dünyanın Erken Dönemleri
http://www.youtube.com/watch?v=QDqskltCixA
Fosiller ve Yerküre Tabakalarının Benzerliği
http://www.youtube.com/watch?v=xV36ptFUspg
Dünyanın Kıta Hareketleri Böyle Devam Ederse Gelecek Nasıl Olacak?
NASA’nın sayfasındaki tasarıma bakabilirsiniz. Ürkütücü değil mi? Sanki zaman kendisini tekrar ediyor. Bir zemberek gibi dünya milyonlarca yıl sonra en başa dönüyor. Aşağıdaki videoda detaylı bir animasyon da var.
http://www.youtube.com/watch?v=tv6p48v0meE
PANGEA DAY
Dünya insanlarını sınırlardan kültürel ayrılıklardan kurtarmak için düzenlenen bir gün. Pangea Day, 10 Mayıs 2008’de İstanbul’da da kutlanmıştı. Çok ilginç aktivitileri özellikle filmleri var. Mesela başka bir ülkenin milli marşını seslendirmek gibi başka ülkelerin insanları ile empati kurmaya dayalı bir gün. Hedefleri birgün insanlık ailesinin tek devlet ve tek bir bütünlük olması bugünün benim ülkem değil ki bana ne anlayışının sona ermesi. (Pangea Day, Nokia’nın desteği ile sürüyor. Dünyayı birleştirir sloganları doğrultusunda)
Pangea Day Resmi sitesi:
http://www.pangeaday.org
Kaynakça:
Wikipedia: Alfred Wegener
Wikipedia: Pangaea
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pangea_pl_gi_ubt.png
http://apod.nasa.gov/apod/ap001002.html
http://tr.wikipedia.org/wiki/Pangea
http://www.williamsclass.com/SixthScienceWork/PangeaProject.htm
http://www.fossils.me.uk/html/pangea.html
Radikal – Pangea Day- İstanbul
Kendisinden önceki çevrimde, 1.1 milyar yıl önceki hali Rodinia’dır. Aynı çevrim devam etmektedir. Gelecek zamanda kara parçaları birleşerek tekrardan bir süper kıta oluşturacaktır.
http://en.wikipedia.org/wiki/Rodinia
Pangea ikiye bölünerek Gondvana ve Lavrasya oluşmuştur.
Özgür gerçekten bu olay çok ilginç. Yani bir anakıtanın parçalanıp tekrar bir araya gelmesi. Dünyanın genişlemesine bağlı olarak parçalandıkları düşünülüyor. Ama sonuçta kıtalar geri geliyor. Milyonlarca yıllık bir “kısa film”. Sonsuz bir döngü gibi.
Sayende Rodinia’yı da duymuş olduk 700 milyon – 1.1 milyar yıl önceki anakıta. Teşekkür ederim.
Bundan sonraki konu 7 efsanesi olsun 7 kıta 7 bölge 7 renkli gökkuşağı 7 harika ……v.s…..
ymungan, çok güzel fikir. Bayağı bilgi de var elimde :)
Yazınızı okuduktan sonra biraz hayal ettim de, acaba şu anda Pangea kıtasında yaşıyor olsaydık, yani kıta ayrımı olmasaydı, teknoloji ne düzeyde olurdu? Amerika diye bir ülke varolsaydı bile komşusu Japonya’ya atom bombası atabilir miydi? Ya da biyolojik denemeleri bu kadar kolay yapabilir miydi?
Sayın Serkan Turgut
Hislerime tercüman oldunuz diyebilirim.. Ben de düşündüm aynı şeyleri. Acaba nasıl bir farklılık olurdu günümüzden?
öyle bir kıta mı var?
peki ya kaç yıl sonra rodnia oluşumunu bitirecek
Animasyon ve filmde basit gibi duruyor ama. Hepsi bizim yaşamımızın dışında bir şey. Sadece yaratıcının eylemlerini arkeolojik malzemeler üzerinden seyredebiliyoruz. Düşünün! Primatların insana en yakın türü 2 milyon yıllık, homo sapiens 50-100 bin yıllık, uygarlık hepi topu 5 bin yıllık. Bu çevrime göre bile dev bir zaman dilimi olup biten olay pangeadan 7 kıtaya dönüşme ve gene pangeaya dönüşecek olma!